عرصه‌ای آزاد برای اندیشیدن دربارهٔ معماری ایران

تقابل محیط، فرم و خاطرات: تأملی فلسفی در کالبد، زیست و معنای معماری

معماری، در ذات خود، فراتر از آجر و ملات، پلی است میان ماده و معنا، میان فرم و خاطره. محیط‌های ساخته‌شده توسط انسان، از خانه‌های ساده گرفته تا بناهای باشکوه، نه‌تنها کالبدهای فیزیکی‌اند، بلکه حاملان قصه‌های انسانی و بازتاب‌دهنده هویت فرهنگی ما هستند. این نوشتار، به کاوش در تقابل میان فرم معماری آن زیبایی بی‌زمان […]

شهر و هیاهو؛ تبیینِ جایگاهِ مکان‌مندی ،اختلاط فرهنگی و رویداد‌مداری در روند شهرسازی معاصر

شهرِ نور‌ و‌ رنگ، شهر مُهیج، شهر‌ِ جشنواره‌ها، شهر‌ِخلاق، شهر‌ِ کار‌آفرین، پایتختِ‌‌ فرهنگی و…تنها نمونه‌هایی از عناوین و استعاراتِ مصطلح در وصفِ اغلبِ شار و شهرهای تراز و خوش‌رنگ‌ و لعابِ قرنِ بیست‌و‌یکمی‌اند؛ القاب و عباراتی در مَدحِ «کُنش‌مندیِ فضایی» و «رویداد‌‌‌‌مداریِ شهری» که هر‌‌دو از مبانی و معیارهای اصلی شهرسازی معاصر بوده و از‌ […]

گنبد حسام‌الدوله در ساری؛ ناشناخته‌ای ازیادرفته در تاریخ معماری

یکی از بناهای شهر ساری که در تاریخ‌نگاری معماری ایران ناشناخته مانده است، «گنبد حسام‌الدوله» نام دارد. این گنبد در دورۀ قاجار از میان رفت و امروزه هیچ اثری از آن بر جا نیست. گفتارهای سینه‌به‌سینۀ پیرسالان و گزارش‌های کوتاه سفرنامه‌نویسان به‌همراه یک نگارۀ دستی از دورۀ قاجار، تنها دانسته‌ها و داشته‌ایی‌اند که می‌توانیم از […]

ستون‌های دودی آسمان

معماری روایتگر بی‌صدای فرهنگ‌هاست؛ هر آجر، هر ستون، هر طاق، انعکاسی از باورها، آرزوها و خیال‌های انسان‌هایی است که در سایه آن زیسته‌اند. در عناصر معماری استعاره‌ای نهفته است از رازهای انسان زمانه خود، رازهایی از نگاه او به جهان و کشمکش‌های او با طبیعت و زمان همانگونه که هایدگر می‌گوید: «بنا کردن، سکونت کردن […]

نمود فردیت‌های جمعی در شهر

در مطالعات تاریخی شهر، بازار را به مثابه ستون فقرات در نظر می‌گیرند که شرق و غرب شهر را به هم می‌دوزد. حرف دقیقی است، چرا که پیوستگی کالبدی و اجتماعی یک شهر همزمان در این عنصر تبلور می‌یافت. بنابراین شاید بتوان گفت بازار در شهر پیشامدرن، نه فقط یک خط ارتباطی، بلکه اجتماعی‌ترین فضای […]

از زمین‌های بازی بیاموزیم

پس از جنگ جهانی دوم، معمار هلندی آلدو ون ایک نقش اساسی در توسعه و ایجاد زمین‌های بازی درآمستردام داشت. بین سال‌های 1947 و 1978، او در طراحی صدها زمین بازی در شهر آمستردام مشارکت داشت. اگرچه امروز تنها 17 زمین بازی او باقی مانده است. ون ایک از طریق طراحی‌های خود نوعی تمرین‌های معمارانه‌ای […]

معرفی کتاب معماری در عصر هوش مصنوعی

کتاب «معماری در عصر هوش مصنوعی: مقدمه­‌ای بر هوش مصنوعی برای معماران» نوشته دکتر نیل لیچ، معمار و نظریه‌پرداز برجسته انگلیسی، با ترجمه دکتر سید یحیی اسلامی، دکتر سیده صدیقه میرگذار لنگرودی و دکتر نسیم مجیدی زنجانی منتشر شده است. این کتاب که توسط مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران در سال 1403 به چاپ رسیده، با […]

شهر و بیداری

می‌توان آگاهی و بیداری را همزاد یکدیگر پنداشت؛ بیداری فرآیندی‌ست که در طول زمان روی می‌دهد. زمانْ یعنی رخداد و تجربه زیستن، این علت آگاهی‌ست. بناها و شریان‌ها بستری‌اند برای پیوستار این تجارب، به‌تبع، تشکیل و تکامل آگاهی. فضا مهمترین رکنی‌ست که شهر با آن معنا می‌یابد. روایت شهر از زمانی آغاز می‌شود که رخدادی […]

جهانی نو؛ آلدو ون ‌‌‌آیک پاسخ می‌دهد: پیش‌فرض‌هایی که جهانِ بازی را می‌سازند.

بازنشر از فصلنامه تخصصی آنلاین معماری، هنر طراحی AADZIGN والتربنیامین درکتاب «خیابان یک طرفه» و قطعه‌‌ی «کارگاه ساختمانی» از ساخت اشیاء برای کودکان حرف می‌زند‌. او با اشاره به سودایِ مربیان در عصر روشنگری و گمانه‌زنی‌های آنان می‌نویسد: دلباختگی مربیان تعلیم و تربیت به روانشناسی مانع از این شده که بتوانند دریابند جهان سرشار از اشیای […]